Basketbol Nedir, Nasıl Oynanır, Kuralları Nelerdir?

  Basketbol nedir,nasıl oynanır,kuralları nelerdir?

Basketbol, beş kişilik takım şeklinde topla ve elle oynanan bir spordur. Takım oyunu olan basketbolda, yüksekliği 3,05 metre olan bir çemberden topun geçirilmesi gerekir. Dünya çapında popülaritesi olan bu spor, dünyada ilk kez James Naismith tarafından 1891 senesinde oynanmaya başlamıştır. O dönemde beysbolcuların ve atletlerin antrenmanlarında tahtadan yapılmış olan bir sepetin içine topun sokulmasıymış ama zaman içinde gelişerek başlı başına bir spor haline gelmiş. Şimdilerde profesyonel şekilde oynanan ve dünya çapında bir yeri olan spordur.

Basketbol Sahasında Var Olan Kurallar

• Basketbol maçı yapılacak olan sahanın kuralar gereğinde belirlenen sınır çizgilerine sahip olması gerekir. Ayrıca engellerden uzak, sert yüzeyi bulunan düz bir zeminde olması önemlidir.
• Sahadaki serbest atış dairesi ile orta saha dairesi çizginin içinden ölçüldüğünde 1,80 metre çapında olmalıdır.
• Sahadaki serbest atış çizgisi tam olarak dip çizgisinden 5,80 metre uzakta olmalıdır.
• Sahada bulunan potanın çember kısmının merkezdeki iz düşümünden 1,25 metre çapında çizilmiş bir yarım daire alanı olması gerekir.
• Sahada bulunan 3 sayı çizgisi potanın çember kısmının iz düşümünden 6,75 metre çapında çizilere yarım dairedir.
• Sahada bulunan serbest atış çizgisinden dip çizgiye kadar çizilecek olan çizgi 5,80 metre boyunda ve 2,45 metre eninde olmalıdır.

Basketbol Takımları

• Bir takım takım kaptanı dâhil 12 oyuncudan, antrenörden, antröner yardımcısından, tercümandan, fizyoterapistten, istatistikçiden, menajerden, doktordan oluşmalıdır.
• Basketbol maçında her daim 5 tane oyuncunun yer alması gerekir, yedek basketbol oyuncuları ile yapılacak olan alakalı yapılacak olan değişikliklerin tamamı kurallar çerçevesinde yapılır. Oyuncu değişiklikleri oyuncu değişikliği ile hakemin çağırmasında, oyun durduğunda ve maçın devre arasında yapılmaktadır.
• Basketbol maçında oynayan oyuncular formasında 4 den 15 kadar olan numaraları kullanabilir.
• Basketbol maçında elde, bilekte, bacakta, dirsekte herhangi bir takı ve aksesuar kullanamaz ve tırnaklarından basketbol kurallarına göre kesilmiş olması gerekir.

Basketbol Oyun Kuralları

• Basketbol maçlarının tamamı hakem ile yönetilir, her devre sonrasında saha değişimi yapılır ve misafir olan takım saha seçme hakkına sahiptir.
• Basketbol maçı, orta sahada yer alan çizgiden takımlardan birer tane oyuncunun arasında yapılacak olan hava atışı ile başlar. Hava atışını yapan oyuncular takım arkadaşlarına top verme çabası ile oyuna başlar.
• Basketbol maçı 10 dakikalık olan 4 periyottan oluşmaktadır, beraber kalma durumlarında uzatmalara gidilir. Takımların iki tanesi de ilk üç periyotta ve uzama periyotlarında 2 dakikalık bir tane, dördüncü periyotta ise 2 dakikalık iki tane mola verir. İkinci ile üçüncü periyot arasında 15 dakika süren devre arasına çıkılır.
• Hücum etmekte olan takım 24 saniye içerisinde hücumu tamamlamak ve 8 saniye içinde de kendine ait olan sahayı terk etmek zorundadır. Aksi olan durumlarda topun kullanım hakkı karşı takıma geçer.
• Takımların ikisi de 5 kişiden oluşmaktadır ve sınırsız şekilde oyuncu değişikliğine gitme hakkına sahiptir. Oyundan çıkan oyuncular faul ile alakalı olan haklarını tamamlamışsa tekrardan oyuna girme hakkına sahiptir. Beş tane olan oyuncuların 2 tanesi forward, 2 tanesi guard ve 1 tanesi post olarak oyunda yer alır.
• Oyunda bulunan oyuncular top ile beraber şut atma, pas atma ve top sürme haklarına sahiptirler. Oyuncular top sürme esnasında topu eline alıp durma hakkına sahip değildir, elinde olan topu istediği kişiye ve yöne doğru şut ismi verilen atış ile atmalıdır.
• Basketbol maçını 1 tane başhakem ve 1 tane yardımcı hakem yönetir.
• Basketbol maçında 54 tane faul almış olan oyuncu oyun dışı edilir ve bu maçta tekrardan oyuna girme hakkı bulunmaz. Oyuncuların kendi yaptıkları faullerin toplamları takımın faul toplamını da etkiler. Toplam olarak 4 tane takım faulü yapmış olan takımın karşısında yer alan takım serbest atış kullanabilme hakkı kazanmaktadır.
• Hakemlerin düdüklerinin çalmasından ya da sayı atışlarından sonra oyun durur. Sayıyı kaybetmiş olan takımın potasının arkasındaki çizginin arka kısmından topun oyuna girmesi ile oyun tekrardan başlar. Oyun içinde var olan durumlar neticesinde hakemin belirlediği yerlerden de top oyuna sokulur.
• Basketbol topu çemberden ya da potadan dönerse ve hakem oyunu durdurmazsa oyun olduğu yerden devam eder. Ayriyeten oyuncular sahada bulunan çizgilerin dış kısmı ile temas halinde olmadıkça, basketbol topu çizgilerin dışına çıkmadıkça, basketbol topu havadan belirlenmiş olan saha çizgilerinin dışına çıkarsa ve oyuncular topu sahaya çevirebilirse maç devam eder.
• Üç sayı çizgisini gerisinden yapılacak olan ve başarılı olan sayılar 3 sayı, üç sayı çizgisinin iç kısmından yapılacak olan ve başarılı olan sayılarda 2 sayı olarak haneye yazılır.
• Kuralların ihlal edilmesinden kaynaklı kazanılan serbest atışlardan kazanılan sayılar 1 sayı olarak haneye yazılır.
• Faullerden kaynaklı kazanılan serbest atışlardan kazanılan sayılar 1 sayı olarak haneye yazılır.
• Faul yapılan durumlarda ve bireysel anlamda yapılan kural ihlallerinde oyuncular cezalandırılır. Kural ihlali; 3 saniyeden daha fazla pot içinde kalma, topun çizginin dış kısmına çıkması ve hatalı yürüme diye sıralanabilir. Bu tarz durumlarda topun kullanma hakkı karşıda bulunan takıma geçer. Yapılacak olan bireysel fauller; tutma, vurma, çekme, itişme diye sıralanabilir. Bu durumlar oyuncuların faul cezası almasını sağlar. Ayrıca yapıldığı yere göre karşı takım topu yandan sokabilir veya serbest atış hakkı kazanabilir.
• Faulün yapıldığı zamana, yere ve nasıl yapıldığına göre serbest atış hakkının ne kadar olduğu değişebilir.